Evciler Kadın Kültür Evi ve Kooperatifi

Tadı Ağzınızda Değil Aklınızda Kalacak

Yerleşmişler, dağ demeyip, taş demeyip ötelerden gelince,
Çoğu Avrupa’ya göç etmiş, sılasını bırakıp; geçinemeyince,
Evciler derler adına; Hasretin kara dumanı tüter ince ince,
Ovaya selam olsun;  yaşayanlara kendince,  kendi halince…

Evciler, Afyonkarahisar merkezine uzak ilçelerden biridir.  Uzak olmasına uzak ama çevresini saran Dazkırı, Dinar, Başmakçı ilçeleri ile birbirine yakın. Küçük kardeşlerini koruyup kollar gibi aralarına almışlar. Dazkırı’dan çıkıp kapı komşusu uzaklığında Evciler'e geliverdik hemen. Evcilerin kuruluşu ile ilgili çeşitli rivayetler var. Evci Aşireti ilk defa Dinar’ın Yapalı Çerkez’i denilen yere yerleşmişler. Ancak burası bataklık olduğu için hem kendileri hem hayvanları sivrisineklerden zarar gördüklerinden bir başka yer tespit ederek, bir müddet sonra buraya gidip gelmişler. Gidip gelmekten bıkanların ev yapmaları ile ilk yerleşme geçmeleri gerçekleşmiş. Bu yere yerleşenlere diğerlerinin ‘’Evciler geliyor, Evciler gidiyor’’ demesi ile yerleşim yerinin adı Evciler kalıyor. Evciler ’de ticari amaçlı süt üreticiliği, büyükbaş, küçükbaş hayvancılığı ön planda yer alıyor. İlçe ve ilçeye bağlı köy veya beldelerde Avrupa’da çalışan işçi ailesi azımsanmayacak sayıda.

Evciler küçük ama şirin bir yer. Yeni bir binanın önünde duruyoruz. Evciler Hükümet Konağı binası…  Merdivenlerinden çıkarak içeri giriyoruz. Yeni hizmete giren Hükümet Konağı binasının zemin katında bulunan atölyeye gidiyoruz. Büyük geniş bir alan, ferah, aydınlık görünümü var ve her yer pırıl pırıl. Bizi Kadın Kooperatif Başkanı Keziban Bozan Hanım karşıladı. Çikolata ürettikleri yere girmeden önce ayakkabılarımıza galoş, başımıza bone takıyoruz. Hassasiyetlerinden anlıyorum ki; temiz, titiz bir çalışma içindeler. Tezgâhların üzerindeki çikolataları ambalaj kutularına özenle yerleştirilen kadınlar arı gibi çalışıyorlar. Çikolatalar kalıplar içinde çeşitli şekillerde; bademli, fındıklı, Antep fıstıklı bir atıştırmalık cazibesiyle bekliyor. Madlen tabletler, çerezlik ve dolguluk olarak üretiliyor. Kooperatif Başkanları 78 çeşit çikolata üretimi yaptıklarını söylüyor.

Evciler ’de çikolata üretimi bir önceki kaymakamları Enes Emircan Buyuran Bey’in fikri olarak; Evciler’i öne çıkartmak, ismini duyurmak amacıyla ortaya çıkmış. 7 kooperatif üyesi, toplam 11 kadın personelle üretim yapılıyor. Günlük üretim 450 kg olarak üretiliyor. Çikolatanın serüveni; çikolata hamurunun hazırlanması ile başlıyor. Hamurun inceltilmesi, hamurunun olgunlaştırılması, şekillendirilmesi, kuvertür hazırlanması, spesiyal kaplanması, ambalajlama ve paketleme aşaması, depolama olarak sürüyor. Çikolata tropik kakao ağacının çekirdek denen tohumlarından yapılıyor. Çikolataya istendiğinde fıstık, fındık, süt de katılıyor. Çikolata kalori değeri yüksek, enerji veren bir yiyecektir. Kavrulmuş kakao parçaları şekerle karıştırılarak bir kapta ağır silindirlerle hamur haline getiriliyor. Bu hamur ince çikolata tabakalarına dönüştürülüp, kakao yağı karıştırılarak yumuşatılıyor.  Sonra dikdörtgen olukları bulunan makinenin içine konuluyor. Oluklar içindeki silindirler çikolatayı yumuşak pütürsüz hale getiriyor. Sonunda sıvıya dönüşen çikolata kalıplara dökülüp soğutuluyor. Katılaşan çikolatayı çıkartmak için de kalıp biraz ısıtılıyor. Tüm bu işlemleri gerçekleştirecek dört makine ve diğer aksamlar mevcut.  Çikolatanın ham maddesi dışarıdan getirtiliyor.

Sayın Valimiz Gökmen Çiçek ve Saygıdeğer eşi Sümeyra Çiçek öncülüğünde kurulan Evciler Kadın Kooperatifi, içinde katkı maddesi bulunmayan doğal çikolata üretiyor. Bu çikolatanın adı ''İncila'’ İncila markalı doğal çikolatalarıyla muhteşem fark oluşturmuşlar. Her şeyden önce içinde katkı maddesi bulunmuyor. Gönül rahatlığı ile tüketilebileceğimiz bir tat.  İncila. Çikolatası yurtiçi piyasada, zincir marketlerle birlikte sanal pazarda da satılmaya başlandı. İncila pazarının genişlediği müjdesini veren Sayın Vali Gökmen Çiçek, Türkiye’nin markası Tarım Kredi Kooperatifleri ile Evciler Kadın Kooperatifi arasında sözleşme yapıldığını, yaklaşık ayda 6 ton alacaklarını duyurdu. Bunun yanı sıra hedeflerinde yurtdışına ihracat var. Önce yurtiçinde bütün marketlerdeki raflarda İncila yerini alacak.  Belediye Başkanı Ali Dede Savaş, yakın zamanda Evciler Çikolata festivali düzenleyeceklerini ifade ederek ‘’Evciler’’ adını çikolatasıyla tüm yurda duyuracaklarını bildirmiştir. 

Zaman zaman Kadın Kültür Evlerini ve Kadın Kooperatiflerini ziyaret eden Afyonkarahisar Valisi Gökmen Çiçek; Evciler İlçesindeki Atölyeyi ziyaretinde çalışmalar hakkında bilgiler alarak; ‘’ 25 Kadın Kültür Evi içerisinde en dikkat çekici olanının Evciler ilçesin kurulan Kadın Kültür Evi olduğunu dile getirdi. Vali Çiçek, “Afyon Evciler deyince aklımıza Evciler gelecek. Biz Evciler ’in çikolata diyarı olarak anılması için elimizden ne gelirse yapmaya kararlıyız. 25 tane Kadın Kültür Evimiz var, 17 tane Kadın Kültür Evi Kooperatifimiz var. Bunlarla birlikte her bir ilçede başka bir ürün üretirken kaymakamımız çikolata üretmek istediğini, bu konuda Evciler kadınlarının çok çalışkan ve çok bilgili olduğunu, burada bir kültür olduğunu iletmişti bize. Bizde kendisine gerekli desteği verdik” diyerek Evciler ‘in çikolata serüvenini kısaca özetlemiştir.

Evciler Kadın Kooperatifinde üretilen İncila çikolata için ‘’ Tadı Ağzınızda Değil, Aklınızda Kalacak’’ sloganı ile yola çıkmışlar. Büyük küçük herkesin severek tükettiği çikolata; kalp ve damar hastalılarına yakalanma riskini azalttığı biliniyor. Her gün bir parça bitter çikolata yemek kan basıncı üzerinde olumlu etki gösteriyor. Yani çikolata kalple dost... Çikolatada antioksidan da var, depresyonu azaltıyor, mutluluk saçıyor. Tabi bu arada tüketirken dikkatli olunmalı fazla abartmadan tüketilmeli diyerek uyarıyor uzmanlar.

Evciler Kadın Kooperatifi kurulurken; ilk önceleri Evciler halkının pek inanamadıklarını, ‘’3 ayda biter, 6 ay ancak sürer’’ gibi düşüncelerinin olduğunu dile getirdi Kooperatif Başkanı. ‘’Şimdi ise herkes bizi tebrik ediyor. Sayın Vali Bey, Kaymakamımız ve Belediye Başkanımız sayesinde müthiş iş başardık. Tarım Kredi Kooperatifleri ile anlaşma yaptık. Aylık 6 ton satış sözleşmesi yaptık. ’’  Kooperatif Başkanı Keziban Boran Hanımın heyecanı ve mutluluğu gözlerinden okunuyor. Daha önce ev hanımı olduğunu sonra kooperatife girdiğini belirtti. ‘’İyi ki girmişim, ilk zamanlar çok küçük kapasite ile başladık. Şimdi 4 makinemiz, güzel bir atölyemiz ve yerimiz oldu. 78 çeşit İncila üretiyoruz. Artık Türkiye tanıyor markamızı. ’’ diye sözlerine ekledi.

Çikolataların içinde şimdiye kadar gördüğümüz çikolatalardan farklı pembe Ruby Çikolata görüyoruz. Şaşırtıcı aromasıyla, gizemi çekirdeğinde saklı pembe Ruby Çikolata, son günlerde çikolata seçenekleri ile çikolatasız yapamayanların favorisi olacağa benziyor.

Alışılan çikolatalardan farklı bir renge sahip olması, bu türün daha da merak edilmesine yol açıyor. İlk görenlerin çilekli ya da vişneli bir çikolata olduğunu tahmin ettiği Ruby çikolata, diğerleri gibi çikolata çekirdeğinden elde ediliyor ve müthiş pahalı olduğunu belirtiyorlar. 16.02. 2022’de İzmir’de ilk defa İncila markasıyla fuara katılıyor. Kalıp çikolata üzerine, ruby çikolatanın pembe rengiyle farklı bir tarz oluşturmuşlar. Çeşitli deneyimlerle yeniliklere açık tasarımları göz dolduruyor.

Çikolata atölyesini gezdikten sonra yeni atanan Kaymakam Burak Gürbüz Beyi makamında ziyaret ettik, Hayırlı olsun dileklerimizi ilettik. Evciler İlçesinden ayrılırken bu şirin ilçenin çikolata diyarı olacağına inancımız tamdı.