"1919 senesi Mayıs’ının 19'uncu günü Samsun'a çıktım." diye başlar Nutuk ve Gençliğe hitabe ile sona erer.
Ben de 2019 yılında Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışının 100.yılında orada idim. Türkiye’nin dört bir tarafından gelen insanların Samsun’daki o coşkusunu hayatım boyunca unutmayacağım.
Bugün 19 Mayıs…
Size 19 Mayıs 1919 tarihinin neden önemli olduğunu uzun uzun anlatmayacağım…
Onun yerine size 3 tane harita göstereceğim ki kendiniz görün, kendiniz anlamlandırın.
****
1.Harita: Mondros Sonrası Anadolu
Tarih: 30 Ekim 1918… Osmanlı Devleti Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalıyor ve ardından bakın aşağıdaki haritada verdiğim topraklar işgal altına giriyor… Öyle hemen geçmeyin… Bakın Anadolu’nun dört bir tarafı nasıl işgal edilmiş, bir görün… Afyonkarahisar’a bakın, Adana’ya, Antep’e, Antalya’ya, İzmir’e…
Bu arada Osmanlı, imzaladığı bu Mondros Ateşkes Antlaşması ile orduyu dağıtıyor, silah ve cephanelerini teslim ediyor, donanmasını, haberleşmesini Avrupalı devletlerin kontrolüne bırakıyor…
Bu arada Suriye nerede? Arabistan yarımadası; Mekke, Medine, Kudüs nerede? Irak toprakları (Musul hariç) nerede? Kıbrıs, Ege Adaları nerede? Batı Trakya nerede?
Bu topraklar 1918 öncesinde I.Dünya Savaşı (1914-1918); Balkan Savaşları (1912-13) sırasında kaybedilmişti. Elde bir tek Anadolu kalmıştı. O da Mondros ile zaten işgal altına girmişti.
İşte, Mustafa Kemal böyle bir ortamda 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı.
****
2. Harita: Sevr Antlaşması ile Anadolu
Tarih: 10 Ağustos 1920…
Mustafa Kemal, Samsun’a çıkmış, Erzurum ve Sivas Kongreleri yapılmış, TBMM kurulmuş, Anadolu’nun işgal bölgelerinde Kuvay-i Milliye işgalcilerle mücadele ediliyor…
Böyle bir ortamda Avrupalı devletler, Osmanlı’yı bir antlaşma imzalamaya zorluyor. Adı Sevr Barış (?) Antlaşması…
Haydi, bir inceleyin haritayı… Bakalım neresi Türklere bırakılmış bir görün?
Yoo, hayır, lütfen sakın hızlı geçmeyin... Özellikle Afyonkarahisar’a bir bakınız… Sonra Antalya’ya, Adana’ya, İstanbul’a, İzmir’e…
Haritadan devam edelim…
Yıl 2022… Yer Afyonkarahisar… Zonguldak’tan yola çıkıp Afyonkarahisar şehrine girmek isteyen tarih öğretmeni Muhammet Öztürk’ü sınırda pasaport memuru durdurur ve ona şöyle der:
“Turco! dai il tuo passaporto” (İtalyanca)
“Toúrkikos! dóste to diavatírió sas” (Yunanca)…
Ben sizin için çevireyim hemen: “Türk! Pasaportunu ver.”
Haydi, düşünmeye devam edelim…
Belki de Şampiyonlar Ligi maçında Ankaraspor futbol takımı ‘Antep Sen Germen’ ile eşleşecekti.
Belki de Amasya’da tarih dersinde bir öğrenci “Mevlâna Türbesi eskiden bizimdi” diyecekti. Coğrafya dersinde “Muz, portakal Antalya’dan ithal ediliyor” diyecekti.
Belki de Eskişehir’de bir Türk, “Adana ve Urfa Kebap Dükkanı” açtığı zaman Fransızlar “Adana ve Urfa kebap bize aittir, kullanamazsınız” diye uluslararası alanda şikayet edeceklerdi bizi..
Belki de Yozgat’tan Afyon’a turistik gezi için gelen biri Ulu Cami’ye bakıp “Eskiden bu camide ezan okunuyordu” diyecekti.
Belki de İstanbul’da gezerken Sultanahmet Camisinin kiliseye çevrilmiş haline bakabilirdiniz yabancı bir turist olarak…
Hani günümüzde diyoruz ya “Edirne’den Kars’a” diye… Öyle bir söz olmayacaktı… Ülkenin en doğusu Çankırı, en batısı Adapazarı olacaktı.
Ya da Sinop’tan Antalya’ya yurtdışı tatili için gidecekti bir kişi… Ama Afyon için sıkıntı yok. Zira Afyon ve Antalya aynı ülkenin sınırları içinde olacaktı…
Bunları ister miydiniz? Hiç sanmıyorum…
İşte 10 Ağustos 1920’de Osmanlı’nın imzalayıp kabul ettiği Sevr Antlaşması sonrası Türklere kalan topraklar, haritada net olarak gördüğünüz yerlerdi.
Ve yukarıda size hikâye gibi anlattığım senaryo, Sevr Antlaşması uygulansaydı, Sevr Antlaşmasına karşı yapılan Milli Mücadele başarılı olmasaydı, senaryo değil gerçek olacaktı.
….
İşte, yukarıdaki kötü senaryoların gerçekleşmemesinin nedenidir 19 Mayıs… Mustafa Kemal… Milli Mücadele… Kocatepe… Büyük Taarruz… Dumlupınar… Samsun… Amasya… Erzurum… Sivas… Afyonkarahisar… Kütahya… İzmir…
Ve aşağıdaki üçüncü harita da bütün bunları düşünüp kıymetini bilmeniz gereken haritadır.
3.Harita: Türkiye
“Bilgi sizi aydınlatsın” inşallah.
İşte, yukarıdaki birinci ve ikinci haritanın çöpe atılıp üçüncü haritanın VATAN olmasının adımıdır 19 MAYIS…
Samsun limanın adı “İlk Adım”dır… Oradan başlayan yolun adı “Kurtuluş Yolu”dur…
Kurtuluş Yolu'ndan Zafer Yolu'na... İlk Adım'dan Kocatepe'ye...
Millî Mücadele’nin İLK ADIM’ının atıldığı Samsun'dan ZAFER’in kazanıldığı Afyonkarahisar'a...
Bu ülkenin her ferdinin değerini bilmesi gereken tarihtir 19 Mayıs…
İletişim: https://twitter.com/mozturkuaz
