Gözden kaçırmayın

Afyon'da bugün nöbetçi eczanelerAfyon'da bugün nöbetçi eczaneler

 

PARKHAYAT Akşehir Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Oğuzhan Demirel halk arasında saman nezlesi olarak bilinen allerjik rinit ile ilgili bilgiler verdi.

Alerjik rinit, burunun içinin alerjik hastalığıdır. Solunum yolu ile burnumuza giren çeşitli alerjenlere karşı burun mukozasında tepki olarak ortaya çıkan bir alerjik iltihaptır. Hastaların en önemli şikayetleri hapşırık, burun akıntısı, burun kaşıntısı ve çok sık olarak burun tıkanıklığıdır. Birçok hastanın hayat kalitesini bozan asıl neden burun tıkanıklığıdır. Polen alerjisi olan hastaların çoğunda göz bulguları da vardır.

Alerjik rinit, hem genlerimizin hem de çevre etkileşimlerinin neden olduğu çok faktörlü bir hastalıktır. Ev içi ve ev dışı değişik etkenler, alerjik rinit hastalığına neden olabilir.

Genetik ve Aile Hikayesi: Astım ve rinit gibi alerjik hastalıklarda genetik çok önemlidir ve çoğunlukla alerjik bünye ile ortaya çıkarlar.

Hayatın Erken Dönemlerine ait Risk Faktörleri: Annenin yaşının genç olması, çocuğun anne karnında büyümesi ile ilgili bazı faktörler, çoklu gebelikler, doğumun nasıl olduğu, prematürelik, düşük doğum ağırlığı, büyüme ve gelişme geriliği, hamilelikte hormonlar ve doğum sırasında yetersiz solunum gibi faktörler hem alerjinin hem de rinitin gelişmesinde risk olabilirler.

Alerjenler ile Temas: Solunum yolu ile giren bu alerjenler rinit ve astımda sıklıkla rol oynarlar. Ülkemizde en sık rastlanan allerjenler ev tozu akar böcekleridir. Akarlar ev içinde halı, yatak, yastık, yorgan gibi eşyalarda yaşar ve son derece hızlı üreme kabiliyetine sahiptir. Gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu ufak böcekler nemli ve sıcak evlerde daha fazla ürerler ve bu canlıların dışkıları (asıl allerjik olan dışkılarıdır) havaya karışarak solunum yollarına girerler. Nem oranının yıl boyu yüksek kaldığı bölgelerde evlerde çok akar bulunmaktadır.

Kedi, köpek, kuş gibi evcil hayvanlara karşı alerjiler de astımda rol oynamaktadır. Bu hayvanlar evden uzaklaştırılsalar bile alerjenler ile temas devam etmektedir. İnek ve koyun yünü bazen alerjiye neden olabilir. Fare, hamster ve tavşan gibi kemiricilere karşı alerji de söz konusu olabilir. Hamam böceğinin alerjeni astım için çok kuvvetli bir tetikleyicidir. Hamam böcekleri en çok nem ve yiyecekler sayesinde üredikleri mutfaklarda bulunur.

Evdeki yüksek rutubetin sağlık üzerine çok olumsuz etkileri vardır. Rutubetli ortamda küf üremesi artar, ev tozu akarları daha çok ürer. Şehirlerdeki eski evlerde bu tür sorunlar çok daha fazladır.

Çevremizde bulunan bitkilerin özellikle ilkbahar ve yaz mevsimlerinde saçtıkları polenler astım ve alerjik hastalıklarda önemli rol oynamaktadır. Gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu alerjenler solunum yollarına girerek astım’ı tetiklemektedir.

Sigara dumanı, en önemli alerjik rinit ve astım nedenleri arasındadır. Büyüklerin sigara içmesi ile akciğerlerine ve üst solunum yollarına dolan zararlı maddeler büyük hasarlara yol açarak ileride astım ve alerjik rinit gelişmesini tetiklerler. Buna çocukların pasif sigara içiciliği denilmektedir.

Deri testleri alerji tanısında en önemli ve altın standart değerinde olan tanı yöntemidir. Tedavide öncelikle çevre önlemleri alınmalıdır. Çocuğun çevresinde bulunan en önemli ev içi alerjenler ev tozu akarları, hayvan tüyleri ve küfler olduğu için bu yönden korunma yararlı olabilir.

Allerjik rinit tedavisinde antihistaminikler, kortikosteroidler, nazal dekonjestanlar kullanılabilir.

Alerjik rinit, hapşırık, burun akıntısı ve burun tıkanıklığı gibi klasik bulgular dışında günlük hayat fonksiyonlarında bozukluklara neden olabilir. Özellikle burun tıkanıklığı ağır ve uzun süreli olduğunda ağız’ın açık kalması dişlerde şekil bozukluğu, çürümeye eğilim, çene’de kapanmayı bozan bazı deformiteler ve yüz ifadesinde bozukluklara neden olabilir. Sık orta kulak iltihabına eğilim yaratabilir. Bazen uyku bozuklukları ve uyku kalitesinin burun tıkanıklığı nedeni ile iyi olmaması sonucunda halsizlik, algılama fonksiyonlarında bozukluk, depresyon ve kaygı bozukluklarına neden olabilir. Özellikle okul başarısında düşmeler olabilir.