KURTULUŞ SAVAŞININ ACI TÜRKÜSÜ:
NAZİĞİM TÜRKÜSÜNÜN SANDIKLI VARYANTI BULUNDU
Kurtuluş Savaşı döneminin önemli türkülerinden biri olan Naziğim ve Gülnazik türküsünün Sandıklı varyantı gün yüzüne çıkarıldı.
Afyonkarahisar Merkez Dumlupınar Bilim ve Sanat Merkezi öğrencileri Yalçın Akman ve Büşra Likoğlu Müzik Öğretmenleri Can Asoğlu ve Tarih Öğretmenleri Muhammet Öztürk ile yaptıkları arşiv araştırmalarında Gülnazik türküsünün Sandıklı Oda köyü varyantını gün yüzüne çıkardı.
Dumlupınar BİLSEM Öğrencisi Yalçın Akman, Gülnazik türküsü hakkında şu bilgiyi paylaştı:
“Türkünün hikayesi Kurtuluş Savaşı dönemine dayanıyor. O dönemde Nazik adlı bir genç kızın bir köyde Yunan bir komutan tarafından beğeniliyor. Kız istemiyor ama Yunan komutan Nazikˈi zorla Yunanistanˈa götürüyor. Orada Nazikˈin üç çocuğu oluyor. Vatan hasretine dayanamıyor ve bir gemici ile anlaşıp Türkiyeˈye kaçıyor ama bu kaçış sırasında 3 çocuğunu Ege Denizi sularına atıyor. Sonra Türkiyeˈde köyüne geliyor ama o da bir süre sonra acıdan hayatını kaybediyor. Bazı varyantlarda farklı unsuları var ama genel olarak hikayesi bu şekilde.”
Öğrencilerden Büşra Likoğlu ise “Gülnazik ya da Naziğim türküsü Atina türküsü, Naziğim Türküsü, Manisaˈnın Üzümü gibi isimlerle de biliniyor. Daha önce yapılan araştırmalar da Afyon Emirdağ, Düzağaç, Bolvadin Varyantı biliniyordu. Yine farklı şehirlerin varyantları var. Sandıklı varyantının kaynak kişisi ise Oda köyünden Ahmet Nurdoğan… Derlemeyi yapan kişi ise 1982 yılında Oda köyü İlkokulu Müdürü̈ olan Osman Demirelˈdir. Sandıklı varyantının da literatüre girmesini istiyoruz” dedi.
Dumlupınar Bilsem Müzik Öğretmeni Can Asoğlu türkü ile ilgili olarak “Gülnazik / Naziğim türküsü müzik literatüründe, türküler arasında bilinen bir türkü̈. Bazı yerlerde hareketli kırık hava şeklinde çalınıyor ama aslında bir ağıttır. Türkü literatüründe bu türkünün farklı sözlerini bulmak mümkün. Zaten varyantlar arasında benzerlik ve farklılıklar olması normal. Fakat bu varyantı bence farklı yapan şey 23 kıta olması… Bilinen varyantlar arasında böyle uzun bir varyant örneği yok. Bu bakımdan değerli. Kaynak kişinin Kurtuluş Savaşını yaşamış̧ bir kişi olması önemli..” şeklinde bilgi paylaştı.
Tarih öğretmeni Muhammet Öztürk de “23 kıtalık varyantının tamamını bir makale şeklinde yayınlamak istiyoruz. Bu şekilde literatürdeki yeri güçlenecektir. Öğrencilerimizin İstiklal Harbi dönemindeki bir türkünün izlerini sürmesi bilimsel anlamda önemli. Duygu ve düşünce dünyalarında güzel izler bırakacaktır.” dedi.
Gülnazik Türküsünün 23 kıtalık Sandıklı Oda köyü varyantı şöyle.
(1)
Koca kapının üstü
Kurdelem yere düştü
Kurdelemi ararken
Yunan başa düştü
Durnam, durnam (Nakarat)
Ben buralarda durmam.
(2)
Atina’nın hamamı
Nereden çıkar dumanı
Hiç kimsenin şüphem yok
Öldürsünler imamı
(3)
Atina’nın çayırı
Dik yukarı bayırı
Nasıl varayım sana
Dinim dininden ayrı
(4)
Dene fasulye pişer mi
Piştiği yerde şişer mi
Sen Yunan ben Türk
Bize nikah düşer mi
(Nakarat)
(5)
Koca kapının üstü
Kurdelem yere düştü
Sen Yunan ben İslam
Bize nikah düştü
(Nakarat)
(6)
Gidersem gelmem
Sararsam solmam
Kadifeli yorgan olmayınca
Ben de gelin olmam
(Nakarat)
(7)
Kerpiçlerin tezeğiyim
Ak güllerin Naziğiyim
Koyuver Yunan yolunu
Ben bir Türk kızıyım
(Nakarat)
(8)
Yumurtanın sarısı
Ah yere düştü yarısı
Nazik kızı sorarsan
Oldu Yunan karısı
(Nakarat)
(9)
Atina’nın çayırı
Çık yukarı bayırı
Ayıplamayın komşular
Oldum Yunan karısı
(Nakarat)
10)
Atinan hamam oldu
Etraf duman oldu
Ben Yunan’a gideli
Yedi yıl oldu
(Nakarat)
(11)
Kara çadır tüter mi
Cephane pis tutar mı
Türk kızı Yunan’da
Durmaz yas tutar mı
(Nakarat)
(12)
Leylek geldi yuvaya
Yunan indi ovaya
Koyuver Yunan yolumu
Üç çocuk kurban kalıyor buraya
(13)
Nazik hamama gidiyor
Tire çorap giyiyor
Nazik kızı sorarsan
Ahmet Bey’le kaçıyor
(Nakarat)
(14)
Atina’dan buldum yüzük
Kolum altın bilezik
Balıkların pulu, denizlerin kumuyum
Sür kayıkçı ben de Allah kuluyum
(15)
Yumurtanın gurpu yok
Gözlerimde uyku yok
Sür kayıkçı kayığı
Pis Yunan’dan korkum yok
(Nakarat)
(16)
Atina’da bir kuş var
Kanadından gümüş bar
Ağlamayın çocuklar
Ananızda bir iş var
(Nakarat)
17)
Atinan’nın çayırı
Çık yukarı bayırı
Ah kayınnanın gavuru
Yari yârinden ayırı
(Nakarat)
(18)
Atina’nın üzümü
Hakka dönmüş yüzünü
Çocuklar kurban olurken
Yumuvermiş gözünü
(Nakarat)
(19)
Atina’nın urganı
Hasırdandır yorganı
Üç çocuğu sorarsan
Balıkların kurbanı
(Nakarat)
(20)
Ahmet Bey’in yanında
Tecellisi alnında
Üç çocuğu sorarsan
Balıkların karnında
(Nakarat)
(21) Leylekler geldi yuvaya
Yunan indi ovaya
Nazik! Nazik!
Üç çocuğa yazık
(Nakarat)
(22)
Al mendili allasın
Dört ucunu pullasın
Selam söyleyin Naziğe
Çocuklarımı yollasın
(Nakarat)
(23)
Al atını nallasın
Gittiğin yolu bellesin
Nazik hanım gelmezse
Üç çocuğumu yollasın(Nakarat)
