Türkiye'de kiraz üretimi yarı yarıya azaldı, fiyatlar 4 katına çıktı. Pazarlarda tane ile satılmaya başlanan kiraz, lüks tüketime dönüştü.
Türkiye, yıllardır dünya kiraz üretiminde liderliğini koruyan bir ülke olarak, 2025 yılında tarımda ağır bir darbe aldı. Tarım bölgelerini etkisi altına alan zirai don felaketi, en çok kiraz üretimini vurdu. Türkiye genelinde üretimin yüzde 55,7 oranında düştüğü açıklanırken, bu düşüş piyasaya rekor seviyede fiyat artışı olarak yansıdı.
Fiyatlar Dörde Katlandı, Kiraz El Yakıyor
Geçtiğimiz yıl 726 bin 500 ton olarak gerçekleşen kiraz üretiminin, bu yıl 322 bin tona gerileyeceği öngörülüyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bitkisel üretim tahminleri, 2025 yazında sofralara girecek kirazın artık lüks bir meyve haline geldiğini ortaya koydu.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hal Fiyatları verilerine göre, kirazın toptan satış fiyatı geçen yılın aynı döneminde 60 ila 100 lira arasında iken, bu yıl 300 ila 400 lira seviyelerine yükseldi. Market ve pazar tezgahlarında ise fiyatlar 500 liraya kadar çıkarken, bazı bölgelerde kilogram başına 600 lira talep edildiği görüldü.
Tane ile Satış Başladı: “Otlamak Yasaktır” Yazıları Tepki Çekti
Fiyat artışının geldiği boyut, pazarlarda tane ile kiraz satışı yapılmasına neden oldu. Eskişehir'de bir pazarda kirazın tanesi 10 liradan satılırken, bu durum sosyal medyada geniş yankı uyandırdı. Geçtiğimiz hafta Tekirdağ'ın Süleymanpaşa ilçesinde düzenlenen Kiraz Festivali'nde bazı tezgahlara asılan "Otlamak yasaktır" yazısı ise vatandaşların tepkisini çekti.
Afyonkarahisar, İzmir, Manisa, Isparta… Kiraz Bahçeleri Dondan Çıkarılamadı
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın geçtiğimiz haftalarda yaptığı açıklamada, zirai dondan en çok etkilenen ürünler arasında kirazın da bulunduğu ifade edilmişti. Kiraz üretiminde önemli paya sahip olan Afyonkarahisar, İzmir ve Manisa’daki bahçeler büyük zarar görürken, Konya, Isparta ve Niğde gibi diğer üretim merkezlerinde de rekolte ciddi şekilde düştü.
Bazı bölgelerde üretimin sıfıra indiği bildirildi. Bu durum hem iç piyasada krize hem de ihracatta ciddi kayıplara yol açtı.
Uzmanlar Uyarıyor: Tarım Politikaları Gözden Geçirilmeli
Tarım uzmanları, yaşanan bu krizle birlikte iklim değişikliği ve ekstrem hava olaylarına karşı daha güçlü tarım politikalarının hayata geçirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Soğuk hava depolama sistemleri, sigorta uygulamaları ve üretici desteklerinin artırılması çağrısında bulunan sektör temsilcileri, “Kirazda yaşanan bu durum gelecekte diğer ürünlerde de görülebilir” uyarısında bulunuyor.
İhracat Darbe Aldı, İç Piyasa Daraldı
Türkiye, başta Almanya, Rusya ve Körfez ülkeleri olmak üzere birçok ülkeye kiraz ihracatı gerçekleştiriyordu. Ancak bu yıl rekolte düşüşüyle birlikte ihracatta da ciddi kayıplar yaşanması bekleniyor. İhracatın azalmasıyla birlikte iç piyasadaki fiyatlar daha da tırmandı.
Vatandaşın Tepkisi: “Meyve Tezgâhına Uğramıyoruz”
Fiyatların fahiş düzeylere ulaşması vatandaşların tepkisini de beraberinde getirdi. Pazar esnafı, kirazın artık “dar gelirli vatandaşın ulaşamayacağı bir ürün” haline geldiğini belirtirken, tüketiciler, meyve alışverişinden neredeyse vazgeçtiklerini söylüyor. Sosyal medyada çok sayıda kullanıcı, “Kiraz değil mücevher satılıyor” yorumlarıyla tepkisini dile getirdi.
Gelecek Yıla Dair Umutlar Temkinli
Ziraat mühendisleri, iklimsel risklerin bu şekilde devam etmesi hâlinde sadece kiraz değil, diğer meyve-sebze üretimlerinde de benzer sıkıntıların yaşanabileceği uyarısında bulunuyor. Üreticiler ise devletin daha güçlü destek programlarıyla yanlarında olmasını istiyor.
