Ülkemizde, dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra üçüncü sıklıkta görülen serviks (rahim ağzı) kanseri, önlenebilir bir hastalıktır. Diğer kanser türleriyle karşılaştırıldığında, serviks kanserine bağlı ölümler ülkelerin sağlık hizmetleri ve kadına verilen değerle doğru orantılıdır. Erken teşhis ve tarama yöntemleriyle hastalığa bağlı ölüm oranlarının büyük ölçüde azaltılabildiği kanıtlanmıştır. Serviks kanserinin belirli risk faktörleri vardır. Bunlar arasında Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonu, cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar, erken yaşta cinsel yaşam, çok eşlilik, sigara kullanımı, sağlıksız beslenme, çok sayıda doğum, düşük sosyoekonomik düzey, uzun süre doğum kontrol hapı kullanımı, aşırı kilolu veya obez olma, serviks kanseri olan bir yakının bulunması, doğumdan önce dietilstilbestrol'e (DES) maruz kalma, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve düzenli olarak rahim ağzı kontrol taraması yapılmaması sayılabilir. Rahim ağzı kanseri, tarama ve erken teşhisle tamamen tedavi edilebilen bir kanser türüdür. Düzenli kontrollerini yaptıran bir kadının rahim ağzı kanserinden ölme ihtimali oldukça düşüktür. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tarama programlarının ülke çapında uygulanmasını önermektedir. HPV testleri, rahim ağzındaki kanser öncülü değişikliklere işaret ederek erken teşhisi kolaylaştırmaktadır. Ülkemizde 30-65 yaş arası her kadın, ulusal kanser tarama standartlarına göre 5 yılda bir HPV testiyle taranmaktadır. Rahim ağzı kanserinin belirtileri düzensiz adet, anormal kanamalar, cinsel ilişki sırasında ağrı, ağrıya neden olan bölgelerde ağrı, yorgunluk, kilo kaybı ve iştahsızlık, vajinal rahatsızlıklar ve kokulu akıntı, tek bir bacakta şişkinlik, idrar yaparken ağrı ve menopoz sonrası kanama görülmesidir. Günümüzde HPV'nin en kanser yapıcı tiplerine karşı geliştirilen yüksek koruyuculuğa sahip aşılar bulunmaktadır. DSÖ, 9-14 yaşlarındaki kız ve erkek çocuklara aşı yapılmasını önermektedir. Ayrıca 30 yaşından itibaren düzenli tarama testleri yaptırmak, güvenli cinsel ilişki, erkeklerin sünnet olması, sigara kullanılmaması, sebze ve meyve tüketimi, bu konular üzerine eğitimlerin yapılması rahim ağzı kanserini önlemek için önemli adımlardır. Rahim ağzı kanseri, önlenebilir ve erken teşhis edildiğinde tedavisi %100 başarı sağlanabilen bir kanser türüdür. Erken teşhis için risk grubundaki kişilere yönelik taramalar çok önemlidir. Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) ülkemizin her yerinde ücretsiz taramalar yapmaktadır. Afyonkarahisar'daki KETEM ve Toplum Sağlığı Merkezi'nde ücretsiz taramalar ve eğitimler düzenlenmektedir. Ayrıca Aile Sağlığı Merkezleri'nde de rahim ağzı kanseri taramaları yapılmaktadır. Özellikle 30-65 yaş arası kadınlarımızı tarama için merkezlere bekliyoruz. Uzm. Dr. Serhat KORKMAZ, Afyonkarahisar İl Sağlık Müdürü #Kanser #Sağlık #KadınSağlığı
