Hezin hezin dalgalandı sahne...Halkın yüreğiydi sahnede atan. Öylesine canlı ve renkli, zarif ve cesur hep güçlü. Halk danslarında; müzik, ritm ve hareket her şey var. Gezegenimizde insanın hayat macerasının özeti o. Sadece seyirlik değil kitap misali okunabilir bir öyküsü de var. İnsana ait tüm duygular yüzyılların imbiğinden geçip en damıtılmış haliyle nefes alıyor sahnede. Ülkemiz halk danslarının cennetidir bence . Halk türkülerde söze sığdıramadığını dansla anlatmış gibidir. Elbette halk dansları içinde zeybek gönlümüzde ve coğrafyamızda kocaman bir parantez açıyor. Geçen gün halk dansları yarışmasındaydım. Afyonkarahisar’ın ünlü zeybeği hezin hezin’ i belki 5 kez farklı okullardan ve kategorilerden (minikler ve yıldızlar) izledim. Her defasında hevesle izletti kendini.
“Sağlam, koruyucu anlamına gelen 'saybek' kelimesi zaman içerisinde 'eybek' kelimesine dönüşmüştür. Efeler için “kanun gibi adam, ağır adam” gibi ifadeler kullanılmaktadır. Zeybek dansları aynı kaynaktan kopup gelen kültür dalgaları gibi Ege’ de; Aydın, İzmir, Denizli, Muğla, Manisa’daki halinden biraz farklılaşarak; Çanakkale, Isparta, Balıkesir, Burdur’a, çok farklılaşarak; Antalya, Eskişehir, Kütahya Kastamonu, Afyon, Ankara, Konya , Bolu’ya yayılmaktadır” Mirzaoğlu:2000)*.
Halk danslarımızda her bir yöremizden farklı bir zenginlik fışkırıyor. Horondan, zeybeğe, halaylara vb. bu bitmeyen gönül sedası binlerce yıllık yolculukla birikmiş insan hazinesi. Duyguların ve öykülerin müzik ve giysi giymiş halidir. Halk dansları müziktir, he rbiri eşsiz giysilerdir, danstır, öyküdür, hüzündür, neşedir, cesarettir bazen hızlıca bazen yavaşça akandır tıpkı hayat gibi zaman gibi, ömür gibi. Halk dansları sadece dans değil bir tür spor. Evet spor! Çünkü kondüsyon ister, ritm duygusu ister ve hepsinden mühimi hevesli ve gayretli bir gönül ister. Bambaşka, çeşit çeşit giyişler, öyküler ve müziklerle tek şeyi anlatır ; insanı. Danslı öykü olarak o, sözü zarifçe bohçasından çıkarandır. Tıpkı insan gibi rengarenk, rengahenktir. Yaşasın halk dansları!
*Mirzaoğlu, F.G.( 2000).Zeybek Türküleri ve Dansları. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Dr. Kadriye Işıklar PÜRÇEK
