Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Prof. Dr. Mustafa Altındiş, son günlerde çocuk kliniklerinde ciddi formda ishal, bazen ateş ve kusmanın ...

Gözden kaçırmayın

ERKMEN’DE SERA YAPIMINA BAŞLANIYORERKMEN’DE SERA YAPIMINA BAŞLANIYOR

Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Prof. Dr. Mustafa Altındiş, son günlerde çocuk kliniklerinde ciddi formda ishal, bazen ateş ve kusmanın da ilave olduğu olgular ile karşılaşıldığını belirterek, ishalli olgular ve muhtemel nedeni olan ‘’rotavirüsler’’ ile ilgili ayrıntılı bilgiler verdi.   Altındiş, birkaç günlük ayakta tedavi ile de geçmeyen, hastaneye yatırılmayı gerektiren, ciddi sıvı kaybına yol açarak dolaşım yetmezliği gibi ölümcül kliniklere de dönüşebilen ishalli olguların, daha çok 0-5 yaş grubunda rastlanan ve özellikle ilk 2 yaştaki ölüm nedenlerinin başında gelen bir hastalık nedeni olduğunu söyledi.   Altındiş yaptığı açıklamada, ‘’En sık kış/bahar aylarında yani kasım ve nisan ayları arasında görülmekle birlikte, yılın her döneminde ishaller görülebilir. Her yaşta görülebilir ancak en sık 4 ile 24 ay arası çocukları etkiler. Rotavirüs, taşıyan kişinin dışkısıyla, yiyecekler ve eller aracılığıyla bulaşırken, kapı kolları, telefonlar, yuvalar, oyuncaklar da infeksiyonun yayılmasında rol oynayabilir. Hastalığın kuluçka süresi 1-3 gündür. Bu süre sonunda hafif ateş olur, beraberinde kusma da olabilir. Sonrasında karın ağrısı ve çok bol su gibi ishal başlar. Çocukta şiddetli ve dirençli iştahsızlık yapar. Bu da çocuğun yeterince sıvı almasını engelleyebilir. İshal o kadar sıktır ki, çocuk kısa sürede susuz kalabilir (dehidratasyon). Ateş ve kusma çoğunlukla 2 günde geçer, ishal ise 5-8 gün sürebilir. İshal sırasında hafif üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları (öksürük, burun akıntısı) görülebilir. Tanı için yapılan dışkı tahlilinde kan ve lökosit yoktur, dışkı kültüründe üreme olmaz. Rota virüs antijen testi ile kısa sürede tanı konulmaktadır’’ dedi.   Rotavirüs enfeksiyonunun özel bir tedavisinin bulunmadığını belirten Altındiş, ‘’Antibiyotik kullanmanın faydası olmaz. En önemli tedavi, kaybedilen sıvının yerine konmasıdır. Anne sütü alıyorsa kesinlikle devam edilir. İshalin ağırlığına göre şeker-tuz solüsyonları (ORS) doktor tavsiyesine uygun olarak verilmesi sıvı kaybını dengelemede yardımcı olur. Az yağlı ishal diyeti uygulanabilir. Yoğurt, patates, muz, pirinç lapası (çocuğun yaşı uygun ise) verilebilir. Azar azar ve sık beslenme bağırsaklardan gıdaların emilimini arttıracaktır’’ diye konuştu.   Enfeksiyondan korunmanın en önemli yönteminin hijyen ve aşılama olduğunun altını çizen Prof. Dr. Altındiş, ellerin sık yıkanması, özellikle yuvalarda ortam temizliğine dikkat edilmesi ve hasta çocukların diğer çocuklar ile temas etmelerinin engellenmesi gerektiğini söyledi.   Aşının önemine de değinen Altındiş, şunları kaydetti:   ‘’Halen piyasada iki adet farklı aşı bulunuyor. Sağlık Bakanlığı’nın da aşı takvimine almayı planladığı rota virüs nedeniyle her yıl 450 bin bebek ishal oluyor ve 37 bini hastanede yatıyor. Aile sağlık merkezlerine 100 bine yakın her yıl rota virüse bağlı ishal başvurusu olduğu tahmin edilmekte. Tedavisi için yılda 50 milyon dolar masraf yapılıyor. Aşılama olduğu takdirde hastane başvurularının yüzde 75 oranında azalacağı ön görülüyor. Yine Sağlık Bakanlığı verilerine göre her yıl ortalama 1 milyon 500 bin ishal başvurusu olmakta ve bunların neredeyse üçte biri rotavirüse bağlı ishal olguları. Ağır ishaller, Avrupa ülkelerinde ve Türkiye’de hijyenin daha iyiye gitmesine rağmen azalmıyor. Çünkü rota virüs hijyene bağlı bir ishal değil. O yüzden ona ‘demokratik virüs’ deniyor. Zengini de fakiri de tutuyor ve hastaneye yatırıyor. O halde burada hastanın sebep olduğu kayıp hastaneye yatışlar. Bu da 6 gün sürüyor. Daha uzun da sürebiliyor. Bu hem aile için hem çocuk için kayıp. Türkiye’de her yıl tedavi için 40 milyon dolar masraf ediliyor. Çünkü 37 bin çocuk her yıl rota virüs sebebiyle hastanede yatıyor. Yapılan çalışmalara göre aşı tüm hastane başvurularını yüzde 75 oranında azaltabiliyor. Hastane yatışlarını ise yüzde 93 oranında azaltabiliyor. Milyonlarca doz yapılmış dünyada oldukça güvenli bir aşı.’’     yeha