Uluslararası Rekabet Araştırma Kurumu (URAK), İllerarası Rekabetçilik Endeksi’ni hazırladı. 81 ilin rekabetçilik seviyelerinin kapsamlı olarak incelendiği Endeks’te Afyonkarahisar’a da yer verildi. Verileregöre Afyonkarahisar, en rekabetçi iller arasında 48’inci sırada. Uluslararası Rekabet Araştırma Kurumu (URAK), İllerarası Rekabetçilik Endeksi’ni açıkladı. Türkiye’de 81 ilin rekabetçilik seviyelerinin kapsamlı olarak incelendiği ve her sene düzenli olarak kamuoyu ile paylaşılan ilk ve tek çalışma olan Endeks’te Afyonkarahisar’a da geniş yer ayrıldı.
Geliştirilen endeks modeli, iller düzeyinde toplanan veriler ile değerlendirilerek her bir ilin rekabetçilik endeks değeri ortaya çıkarıldı. Buna göre Afyonkarahisar, İllerarası Rekabetçilik Endeksinde bu yıl (2010) 48. sırada yer aldıb Bu genel sıralamada geçen sene (2009) ve bir önceki sene (2008) 52. sırada yer aldı.
Afyonkarahisar, diğer değişken sıralamalarındaki durumu ise şöyle:
Endeksler 2008 2009 2010
Beşeri Sermeye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi 47 49 55
Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi 28 31 32
Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi 45 49 20
Erişilebilirlik Alt Endeksi 61 58 57
İİlerarası Rekabetçilik Endeksi 2007–2008 sonuçlarına göre en rekabetçi 52. il olan Afyonkarahisar’ın, 2008–2009 sonuçlarında bu sırasını koruduğu, 2009-2010 sonuçlarına göre ise 4 sıra ilerleyerek 48. sıraya yükseldiği görüldü. 2009–2010 sonuçlarına göre ilin 15,07 Genel Endeks değerine sahip olduğu belirlendi. Rekabetçilik gücünü oluşturan dört alt endeks incelendiğinde, Erişilebilirlik Alt Endeksi’nin payının yüzde 40,84 olduğu, bunu sırasıyla yüzde 30,51’lik payıyla Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi’nin ve yüzde 28,07 ile Beşeri Sermaye ve Yasam Kalitesi Alt Endeksi’nin takip ettiği görülüyor. Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi’nin ilin rekabetçilik gücüne katkısı binde 58 oranında.
Yıllar itibariyle düzenli olarak yükselişte olduğu Erişilebilirlik Alt Endeksi’nde 2007-2008 verilerine göre 61. sırada olan Afyonkarahisar’ın, 2008-2009 sonuçlarına göre 58, 2009-2010 sonuçlarına göre ise 57. sırada olduğu tespit edildi.
Demiryolu ağına bağlı bulunan ilin bir önceki seneye göre bir sıra ilerlemesinin başlıca sebebinin İlin Kilometrekare Basına Düşen Bölünmüş Yol Uzunluğu’na ilişkin sıralamada bir önceki seneye göre 6 sıra ilerleyerek 14. sıraya yükselmesi olduğu belirtiliyor. İlde Kişi Başına Düşen Sabit Telefon Hattı Sayısı ve İlde Kilometrekare Basına Düşen Araç Sayısı bakımından önceki senelerdeki konumunu korudu ve sırasıyla 53. ve 42. sırada yer aldı.
Ticaret ve üretimde başarılıyız
Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi’nde 2007-2008’de 45. sırada yer alan Afyonkarahisar’ın, 2008–2009 sonuçlarına göre 4 sıra düşüş göstererek 49.’luğa gerilediği 2009–2010 sonuçlarına göre ise 29 sıra yükselerek bu alt endeks bazında en rekabetçi 20. il konumuna geldiği görülüyor. Bu gelişimin nedenlerini tespit etmek için endeksin alt değişkenleri incelendiğinde; İlde Tahakkuk Eden Vergi Miktarı’na göre bir önceki sene 35. sırada yer alan ilin, bu sene 33. sıraya, İlin İhracat Hacmi bakımından bir önceki sene 30. sırada yer alan ilin 29.’luğa, İlde Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Yatırım Miktarı’na ait sıralamada 35. sıradan 32. sıraya yükseldiği tespit edildi. Bir Önceki Seneye Göre İlde Açılan Şirket Sayısındaki Değişim bakımından rekabetçi bir konumda yer alması ve diğer değişkenlerde bir önceki senelere ait konumunu koruyabilmesi ilin bu alt endeksteki yükselişini beraberinde getirdi. Beşeri Sermaye ve Yasam Kalitesi Alt Endeksi’nde 2007-2008 verilerine göre en rekabetçi 47. il olan Afyonkarahisar, 2008-2009 sonuçlarına göre bu alt endekste 49., 2009-2010 verilerine göre ise 6 sıra daha gerileyerek 55. olabildi.
İlde işlenen suç sayısı arttı
Bu gerilemenin nedenleri detaylı olarak incelendiğinde, İlde Kişi Basına Düşen Öğretim Sayısı’nda bir önceki yıla göre 6 sıra gerileyerek 25. sırada yer alması, İldeki Bir Yüksek Örgenim Programından (Yüksek Lisans dahil) Mezun Olan Kişi Sayısı bakımından bir önceki yıla göre 2 sıra gerileyerek 15. sırada yer alması, İldeki Bir Doktora-Tıpta İhtisas Programından Mezun Olan Kişi Sayısı sıralamasında 1 sıra gerileyerek 26. olması ve Kişi Basına Düşen Hastane Yatağı Sayısı’na ilişkin sıralamada 3 sıra gerileyerek 33. olması dikkati çeken noktalar olarak göze çarpıyor. Diğer taraftan İlde İşlenen Suç Sebebiyle Kişi Basına Ceza İnfaz Kurumu’na Giren Kişi Sayısı bakımından 13. sıradan 8. sıraya yükselmesi ilin endeksteki konumunu olumsuz yönde etkiledi.
Afyonkarahisar’ın 2009–2010 dönemi rekabetçiliğine binde 58 oranında katkı sağlayan Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi’ndeki sıralamasında da yıllar itibariyle düşüş gözlemlendi. 2007–2008 verilerine göre 28. olan ilin, 2008–2009 döneminde 31. olduğu, 2009–2010 sonuçlarına göre ise 1 sıra daha gerileyerek 32. olduğu saptandı. Termal turizminde dünya çapında bir marka olma potansiyeline sahip olan ilde Son Beş Yıla Ait Patent Tescil Ortalaması’nda yıllar içinde gerçeklesen gerileme ve diğer illerin bu alt endeksteki değişken sıralamalarında daha yüksek bir ivme ile artış göstermesi Afyonkarahisar’ın bu alt endeksteki rekabetçiliğine olumsuz yönde yansıdı. (Kocatepe)