Afyonkarahisar’ımızın çok zengin bir mutfağı var. Bu mutfağın en önemli figürü, diğer deyişle assolisti sıra yemeğidir. Sıra yemeği her zaman yapılmaz. Önemli gün ve zamanlarda, belli başlı davetlerde misafirlere, katılımcılara sıra yemeği ikram edilir.

Gözden kaçırmayın

ERKMEN’DE SERA YAPIMINA BAŞLANIYORERKMEN’DE SERA YAPIMINA BAŞLANIYOR

Afyonkarahisar’ımızın çok zengin bir mutfağı var. Bu mutfağın en önemli figürü, diğer deyişle assolisti sıra yemeğidir. Sıra yemeği her zaman yapılmaz. Önemli gün ve zamanlarda, belli başlı davetlerde misafirlere, katılımcılara sıra yemeği ikram edilir.

15-20 kişilik meydan sofralarında yenilen sıra yemeği, geleneksel bir sofra adabı ve belli bir sıralamayla ortaya getirilip peşi sıra servis edilir. Sıra yemeğinde, verilen
davetin özelliğine göre 10-15 çeşitten 40 çeşide kadar yemek ikram edilmektedir. Afyonkarahisarlılar olarak ‘’sıra yemeği” adı verdiğimiz bu eşsiz menüye çorba
ile başlarız. Genelde tandır çorbası tercih edilir, parça etlerden yapılmış nefis bir çorbadır. Akabinde bu menünün başrolü Afyon kebabımız yerini alır. Altına etin yağlı suyuna bandırılmış kebap pidelerinin dizilip üzerine de tandır kıvamında pişirilmiş kemikli veya kemiksiz etin konduğu bütün etten oluşan yöresel kebabımız, yemeye doyum olmayan harika bir yemektir. Sıra yemeğinin diğer başrolü ise nohutlu patlıcan musakkadır. Neredeyse parmaklarınızı yersiniz lezzetinden. Bu yemeklerin arkasından mevsimine göre sebze yemekleri gelir. Böreksiz, ağzı açık veya bükmesiz sıra yemeği sofrası olmaz. Yaprak sarma da olmazsa olmazlarımızdandır. Üzerine vişne hoşafı kaymak gibi mideden süzülür gider. Yer ve zamanına göre irmik helvası, baklava, kabak veya hurma tatlısı veya kaymaklı ekmek kadayıfı yendikten sonra sofraya bamya yemeği gelir. Bamya sindiricidir; o kadar yemeği yedikten sonra bunları hazmettirecek, mideyi rahatlatacak bir yemeğe ihtiyaç vardır. Bu yemek de bamyadır, hakikaten bamyayı yedikten sonra “Ben o kadar yemeği nasıl yedim?” demezsiniz. Sıra yemeği meyve ve ardından yemek duasıyla sona erer. Başta da ifade ettiğimiz gibi ‘sıra yemeği’ her zaman verilmez. Doğum, ölüm (taziye), sünnet düğünü, hacı, zinardı (sini ardı), oğlan kınası, güveyi koyma, el öpme ve çeyiz indirme ve gezek davetleri bu yemeğin verildiği en önemli organizasyonlardır. Bu özel toplantılarda, davetin özelliğine göre misafirlere farklı sunumlar yapılır.



 Şehrimizde sıra yemekleri konaklarda ve mübarek Ramazan ayında da verilir. Eski Afyon tabir ettiğimiz Kale tarafında, konaklarımız ‘sıra yemeği’ geleneğimizi yaşatır. Ramazan yemekleri çok özelliklidir. İftar sofralarında, sıra yemeği çorba ile başlayıp, yaprak sarması, patlıcan böreği, nohutlu patlıcan musakka, ağzı açık, bükme ile devam eder. Araya tatlı giriyor fasılada. Tatlı yerine mantı da veren oluyor konaklarda ve davetlerde. Meşhur Afyon kebabımızdan sonra diğer yemekler de sunulduktan sonra, en son etli bamya çorbası ve ana tatlı olarak ekmek kadayıfı sunuluyor. Yalnız kapanış her zaman etli bamya çorbasında (etsiz de olabilir).

 Eski Afyon gezeklerinde “sıra yemeği”nde pirinç çorbası, bütün et, musakka (nohutlu kabak ve patlıcan musakka), muhallebi, elmasiye, baklava, bamya ve mevsimine göre meyve bulunurmuş. Gezeklerde “sıra yemeği”nde bazı yemeklerin yerine başka yemekler de gelebilir. Örneğin; çorbadan sonra Özbek pilavı, daha sonra tepsiyle börek ve ağzı açık, bükme, hoşaf (vişne veya kayısı), zeytinyağlı sarma, tatlı olarak tel kadayıf, kaymaklı ekmek kadayıfı vb.



1930’lu 1940’lı yıllarda gezeklerde hindi kesilmesi adetmiş. Pişmiş hindinin üzerine örtülen yufka nedeniyle bunlara “duvaklı” denirmiş. Eski Afyon gezeklerinde yapılan ve yenilen diğer iki önemli yemek ise “Arabaşı” ve “tel helva”dır. Özellikle kış aylarında tel helva çekmek de ayrı bir güzel oluyor.

Herkese afiyet olsun, sıra yemeğini hâlâ tatmayan varsa pandemiden sonra bir davete katılıp mutlaka tatsın veya Afyon konaklarında, ailesi veya arkadaşları ile bu eşsiz menüyü tecrübe etsin, daha sonra mutlaka “bağımlılık” yapacaktır.  

Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün Karahisari Sahip Dijital Dergiden alınmıştır.

Cemil KAYNAK /  Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Müdür Yardımcısı